Σήμερα έγινα μαγκνουμ. 45άρι. Μέσα στην απέραντη σοφία που μάζεψα στα 45 μου χρόνια (μπα) ένα πράγμα έχω καταλάβει. Όποτε νιώθουμε ότι κάτι μάθαμε ότι κάπου φτάσαμε ότι κάποια “εμπειρία” μαζέψαμε, γελιόμαστε.
Διαλέξτε απλώς ποιος προτιμάτε να σας το πει: Ο Σωκράτης ή ο Bo Didley.
Δεν ξέρουμε και τίποτε.
Η εμπειρία δεν σημαίνει και πολλά αν τη συγχέουμε με την ωριμότητα και ακόμα χειρότερα με την αίσθηση ότι δεν χρειαζόμαστε άλλες εμπειρίες, φτάσαμε.
Η ευτυχία δεν έρχεται μέσα από την ωριμότητα. Η ευτυχία και το νόημα της ζωής βρίσκεται στο να αντιμετωπίζεις κάθε μέρα όπως την αντιμετωπίζει ένα παιδί:
αχόρταγα, με ανυπομονησία και τεράστια διάθεση για παιχνίδι.
Μην ξεχνάτε να παίζετε. Μην υποτιμάτε την αξία του παιχνιδιού. Παίξτε ότι θέλετε! Θέλετε να παίξετε video games? Θέλετε να παίξετε επιτραπέζια; Θέλετε να παίξετε ποδόσφαιρο; Τάβλι; Θέλετε να παίξετε τον σπουδαίο ή το Ριχάρδο τον 3ο; Ότι θέλετε. Δεν έχει σημασία το ποιο είναι το παιχνίδι. Σημασία έχει η διάθεση. Και είναι σίγουρο ότι και κάτι θα μάθετε και κάτι θα κερδίσετε (αρκεί να μην παίζετε όμως με μοναδικό σκοπό να κερδίσετε, αυτό δεν είναι παιχνίδι, είναι τζόγος).
Στις μέρες μας η ευχαρίστηση έρχεται δύσκολα. Στρες, οικονομικές δυσχέρειες κάθε μεγέθους, και η εθνική μας κατάντια ίσως.. Σίγουρα πρέπει να είμαστε χαρούμενοι που ζούμε, που έχουμε την υγειά μας, που έχουμε δουλειά όσοι έχουμε, που έχουμε συγγενείς ή φίλους που μας βοηθούν όσοι δεν έχουμε και γενικά να χαιρόμαστε με όσα έχουμε και για την ευκαιρία να ζήσουμε άλλη μια μέρα σε αυτό τον θαυμάσιο και τρομερό συνάμα κόσμο.
Μπορεί όμως το νόημα να χωρέσει μόνο σε αυτό; Όχι. Ούτε σε όλα είμαστε τυχεροί που τα έχουμε, ούτε στο καθήκον που υπηρετούμε, ούτε στην υπομονή που κάνουμε. Όλα αυτά βοηθούν στην επιβίωση. Και πρέπει να επιβιώσουμε.
Η ψυχή όμως με τί θα χαρεί, με τί θα τραφεί; Με όσα χαιρόταν κι όταν είμασταν παιδιά και με όσα χαίρονται και τα παιδιά σήμερα. Μην χάνετε το παιδί μέσα σας. Έχετε καιρό για να νιώσετε βαρείς και ώριμοι (μην το κάνετε ποτέ).
Μιλώντας για παιδιά θέλω να κάνω μια αναφορά στο άρθρο που κυκλοφόρησε από γνωστή ιστοσελίδα που έχει ως target group τις μαμάδες. Το άρθρο είναι στην σελίδα the mamagers. Όποιος θέλει την ψάχνει, δεν βάζω link εδώ.
Πολλοί το κυκλοφορήσατε. Αντιλαμβάνομαι τις αγωνίες σας και τις ανησυχίες σας. Τις μοιράζομαι. Θα σας στεναχωρήσω όμως.
Η αρθρογράφος ξεκινά με την σύσταση “Είμαι εργοθεραπεύτρια με 10ετή εμπειρία εργασίας με παιδιά, γονείς και δασκάλους”. Είμαι σίγουρος ότι έχει τις καλύτερες προθέσεις. Πιστεύει ότι απλώς συστήνεται. Όχι. Εγκαθιδρύει την αυθεντία της (κακή μετάφραση του She establishes her authority). Σαν πληροφορικός και ειδικός στην επικοινωνία, αυτό είναι η βάση κάθε πρωτοκόλλου επικοινωνίας αλλά και ασφάλειας (είδατε κι εγώ το έκανα τώρα).
Έχει ήδη χρωματίσει όσα θα γράψει παρακάτω με το “εμπιστευτείτε με, ξέρω τί λέω, είναι η δουλειά μου”. Εμένα δεν είναι η δουλειά μου, δεν έχω τέτοια εμπειρία, έχω απλώς την εμπειρία του να είμαι γονιός δύο καταπληκτικών παιδιών (σχεδόν όλα τα παιδιά είναι καταπληκτικά και όλα υπήρξαν κάποτε τουλάχιστον) άρα εγώ γράφω απλώς τη γνώμη μου κι αν θέλετε μπορείτε να τη γράψετε στα παλιά σας τα παπούτσια (ή αλλού) κι εγώ δεν θα παρεξηγηθώ, ή μπορείτε αν θέλετε να το συζητήσουμε και θα προσπαθήσω να το κάνω καλόπιστα (μπορεί και να μην το καταφέρω γιατί ως γνωστών παθιάζομαι κι εγώ).
Τί λέει η κυρία στο άρθρο; Πολλά και ενδιαφέροντα. Κύριες ιδέες (διαβάστε το για λεπτομέρειες):
“Τα σημερινά παιδιά έρχονται στο σχολείο συναισθηματικά ανώριμα για μάθηση”
Φταίει η χρήση της τεχνολογίας. “Παίζουμε με το νευρικό σύστημα των παιδιών μας. Παίρνουν πολύ ισχυρά οπτικά ερεθίσματα τα παιδιά με τα παιχνίδια και το μάθημα τους φαίνεται βαρετό. Δεν αποκτούν υπομονή.”
“Μετά από ώρες εικονικής πραγματικότητας το να επεξεργαστείς πληροφορίες σε μια τάξη γίνεται όλο και μεγαλύτερη πρόκληση για τα παιδιά μας”. Τα παιδιά είναι που έχουν το πρόβλημα όταν δεν λειτουργεί σωστά η τάξη.
“Δίνουμε στα παιδιά αυτό που θέλουν αμέσως”. Δεν τα κάνουμε να περιμένουν.
“Τα παιδιά κυριαρχούν στον κόσμο”. Τους κάνουμε όλα τα χατήρια στο φαγητό, στον ύπνο στη διασκέδαση
“Ατέλειωτη διασκέδαση. Έχουμε δημιουργήσει έναν κόσμο τεχνητής διασκέδασης για τα παιδιά μας. Δεν υπάρχουν βαρετές στιγμές.”
“Γιατί τα παιδιά μας δε μας βοηθάνε στην κουζίνα ή στη μπουγάδα; Γιατί δε μαζεύουν τα παιχνίδια τους;”
“Τα παιδιά στο παρελθόν συνήθιζαν να παίζουν έξω, όπου στα μη δομημένα φυσικά περιβάλλοντα, μάθαιναν και εξασκούσαν τις κοινωνικές τους δεξιότητες. Δυστυχώς, η τεχνολογία αντικατέστησε το εξωτερικό παιχνίδι.”
“Προφανώς, τα παιδιά μας έμειναν πίσω…το γκατζετάκι που έχουμε για το μπέιμπι σίτινγκ δεν είναι εξοπλισμένο για την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων. Οι πιο επιτυχημένοι άνθρωποι είναι αυτοί που έχουν θαυμάσιες κοινωνικές δεξιότητες. Αυτή είναι η προτεραιότητα!”
“Εάν θέλεις το παιδί σου να μάθει να περιμένει, πρέπει να του διδάξεις υπομονή.”
και δίνει προτάσεις (δεν τις βάζω ολόκληρες αν και είναι γαργαλιστικές):
“Περιόρισε την τεχνολογία και επανασυνδέσου συναισθηματικά με το παιδί σου.”
“Εκπαιδεύστε τα στην καθυστερημένη απόλαυση”
“Μη φοβάστε να θέσετε όρια. Τα παιδιά χρειάζονται όρια για να μεγαλώσουν ευτυχισμένα και υγιή”
“Διδάξτε τα παιδιά σαν να κάνουν μονότονη εργασία από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους καθώς αυτό είναι το θεμέλιο για τη μελλοντική εργασιμότητα”
“Διδάξτε τους κοινωνικές δεξιότητες”
Με κάθε σεβασμό στην εμπειρία, την επιστημονική γνώση και την επαγγελματική αξία της κυρίας,
ΤΙ ΛΕΣ ΚΥΡΑ ΜΟΥ;
Θα σας τα πω ωμά, οτιδήποτε άλλο είναι χάσιμο χρόνου. Οι γονείς είμαστε φασίστες. Ο καλός γονιός είναι ένας καλός φασίστας. Το καλό παιδί είναι αυτό που επαναστατεί απέναντι στον καλό φασίστα. Μέχρι να έρθει η ώρα του να γίνει κι αυτό ένας καλός φασίστας. Μόνο που αν θες να είσαι καλός γονιός, πρέπει να έχεις συναίσθηση ότι κάνεις το φασίστα ΚΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΣΟΥ ΑΡΕΣΕΙ ΚΑΘΟΛΟΥ. Και παρόλα αυτά να το κάνεις.
Ναι τα παιδιά χρειάζονται όρια. ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΒΙΩΣΟΥΝ. Όχι για να τα καταπιούν και να τους αρέσει. Όχι για να τους σπάσει το ελεύθερο πνεύμα και τον τσαμπουκά. Ίσα-ίσα που πρέπει να τα μάθουμε (να τα παρακινήσουμε μυστικά να μάθουν μόνα τους) να φτάνουν στα όρια τους και να τα αμφισβητούν και να τα σπάνε!
Κι εμείς χρειαζόμαστε να βάλουμε τα παιδιά μας σε όρια. ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΒΙΩΣΟΥΜΕ ΚΙ ΕΜΕΙΣ ενώ τα βοηθάμε να επιβιώσουν και να μεγαλώσουν. Όταν λοιπόν θα τσακώνεστε με τα παιδιά σας για να τους επιβάλετε τα όρια που εκείνα αμφισβητούν και εσείς κρίνετε ότι τα χρειαζονται, πρέπει να θυμάστε γιατί το κάνετε. Διαφορετικά δεν προετοιμάζετε ελεύθερους ανθρώπους αλλά καλά σκλαβάκια οπότε να τους μάθετε και γερμανικά οπωσδήποτε για να επιβιώσουν εκεί που έχουν πραγματική αξία αυτά τα πράγματα.
Η τεχνολογία δεν είναι καινούρια εφεύρεση. Τεχνολογία διαθέτει κι ο μηχανισμός των αντικυθήρων. Τεχνολογία διαθέτει και το trebuchet που χρησιμοποιούνταν στις πολιορκίες την εποχή των ιπποτών, τα υδραγωγία των Ρωμαίων, τα συστήματα αποχέτευσης της Κνωσσού, η ατμομηχανή, το αερόστατο, ο τηλέγραφος, το ραδιόφωνο, η τηλεόραση, η κινητή τηλεφωνία, κλπ κλπ. Καταλαβαίνετε που το πάω;
Δεν είναι ποτέ δυνατό να κατηγορείς την τεχνολογία για κάτι. Αν το κάνεις είσαι σε άρνηση. Κι αυτό δεν ειναι υγιές. Κάθε γενιά είχε πρόβλημα να κατανοήσει και να αποδεχτεί την τεχνολογία της επόμενης. Και αυτό θα συνεχίσει να ισχύει όσο υπάρχει ανθρώπινο γένος και υπάρχει τεχνολογία και εξέλιξη.
Είναι προφανές ότι η κυρία δεν κατανοεί αυτά τα οποία περιγράφει. “Είναι καλή στο IPAD”. Καλή σε τί; Θα λέγατε ποτέ αυτός είναι καλός με την τηλεόραση; Ή είναι καλός με την εφημερίδα; Εκεί όλοι αντιλαμβανόμαστε το λάθος στην έκφραση. Αν π.χ. κάποιος έλεγε “είναι καλή στην αποδελτίωση των εφημερίδων” μάλλον θα το καταλαβαίναμε καλύτερα. Γιατί μπορούμε να καταλάβουμε την ενέργεια και να τη συνδέσουμε με μια απόδοση.
Δεν είναι τα παιδιά που αντιμετωπίζουν ακαδημαϊκές δυσκολίες. Η τεχνολογία που υπάρχει γύρω μας αλλάζει το λεγόμενο user interface του κόσμου μας. H γνώση οφείλει να αλλάξει και η τεχνολογία και μεθοδολογία μετάδοσης της γνώσης οφείλει να αλλάξει κι αυτή. Όλοι κατηγορούμε την απομνημόνευση πχ. αλλά δεν καλοβλέπουμε τη χρήση τεχνολογικών μέσων στην εκπαίδευση που θα επιτρέπουν την παράκαμψη της απομνημόνευσης και θα επιταχύνουν την επεξεργασία της πληροφορίας και τη μετατροπή σε γνώση.
Με λίγα λόγια τα παιδιά μας με τα γρήγορα ερεθίσματα που γράφει η κυρία, θέλουν να πάνε πιο γρήγορα. Πως περιμένουμε να μην βαριούνται ότι προσπαθούμε να τα διδάξουμε με τα ίδια μέσα που γίνεται η διδασκαλία εδώ και 30, 40, 50 και βάλε χρόνια.. Μα θα μου πείτε δεν έχουμε τους πόρους για κάτι τέτοιο. Ε τουλάχιστον αποδώστε την ευθύνη και προσδιορίστε την πηγή του προβλήματος σωστά.
Δεν μένουν πίσω τα παιδιά μας. Εμείς μένουμε. Εμείς αρνούμαστε την πραγματικότητα. Εμείς υποφέρουμε από το χάσμα γεννεών και γινόμαστε σιγά-σιγά απροσάρμοστοι στην κοινωνία μας που αλλάζει γύρω μας.
Δυο τρία πραγματάκια ακόμα, δεν ταιριάζουν πολύ αλλά είναι τουλάχιστον προκλητικά για να μην απαντήσω.
Μας λέει πως φταίει η τεχνολογία που τα παιδιά δεν παίζουν έξω. Κοίτα να δεις κι εγώ που νόμιζα ότι φταίει η αύξηση της εγκληματικότητας, οι ιστορίες που αναπαρήγαγαν σαν τρελά τα μέσα για βιασμούς, φόνους και εξαφανίσεις ανηλίκων και η τεράστια ανοικοδόμηση των πόλεων που εξαφάνισε τις αλάνες.. Εντάξει θα πετάξω το γιο μου έξω από την πόρταμ, θα του δώσω μια μπάλα θα του πω πήγαινε να παίξεις κι ελπίζω κάποτε να τον ξαναδώ.
Κανείς δεν μπορεί να αγαπά το να μάθει να στρώνει το κρεβάτι του, να πλένει τα πιάτα και να διπλώνει τα ρούχα του. Όπως έμαθε να πλένεται θα τα μάθει κι αυτά. Χαλαρώστε.
Μας λεει στην ουσία πως πρέπει να μάθουμε στα παιδιά να βαριούνται, να μάθουν να διαβάζουν σκληρά και να σπάνε πέτρες για x χρόνια στο συγκεκριμένο εκπαιδευτικό σύστημα αν θέλουν να είναι επιτυχημένοι. Μα πως ορίζεται η επιτυχία; Γνωρίζετε όλοι τον Bill Gates της Microsoft, γνωρίζετε το μακαρίτη Steve Jobs της Apple, βάλτε κι άλλο ένα όνομα, Larry Elisson της Oracle. Τί κοινό έχουν αυτοί οι πολλοί επιτυχημένοι και οραματιστές άνθρωποι; ΔΕΝ ΤΕΛΕΙΩΣΑΝ ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ. Τα παράτησαν πριν τελειώσουν. Είχαν όραμα. Αμφισβήτησαν την ίδια τη διαδικασία της μάθησης.
Αν δεν μάθουμε τα παιδιά μας να πιστεύουν στο εαυτό τους δεν τους έχουμε μάθει απολύτως τίποτε. Αν δεν μπορούμε τουλάχιστον ας μην τα εμποδίσουμε.
Το καλύτερο που μπορώ να δώσω σαν συμβουλή σε συναδέλφους γονείς είναι τα εξής:
1) Έχετε ανοικτές τις αντένες σας. Μπορεί να μην κρίνετε σωστά κάτι, μπορεί κάποιος άλλος να το κάνει καλύτερα, μπορεί να μην γνωρίζετε κάτι.
2) Προσπαθείστε για το καλύτερο. Αν στο τέλος της ημέρας πιστεύετε ότι μπορούσατε να είχατε κάνει κάτι καλύτερο με διαφορετικό τρόπο, προσπαθήστε.
3) Τα παιδιά έχουν ανάγκη τη σύγκρουση. Η σύγκρουση είναι διδακτική. Μην το ξεχνάτε και μπερδεύεστε.
4) Αργά ή γρήγορα είστε το εμπόδιο. Δεν σας μισούν.
5) Και τα παιδιά κι εσείς πρέπει να επιβιώσετε από τη διαδικασία. Να αγαπάτε τα παιδιά, όχι τη διαδικασία.
